درباره وکالت کاری بیشتر بدانیم

بدون شک برای ما «وکالت کاری» عبارت آشنایی است و در موقعیت‌های مختلف آن را شنیده ایم. چه در هنگام انجام امور اداری و مالی و تخصصی و چه در انجام فعالیت‌های روزمره پیش آمده که به وکالت کاری نیاز پیدا شده و برای پیش بردن بهتر کار باید از وکالت کاری استفاده می‌شده است.

در این مطلب بیشتر با وکالت کاری آشنا شده و با هم اطلاعات مهمی در مورد جزییات آن خواهیم خواند.

• دسترسی سریع:
• در چه مواردی از وکالت کاری استفاده می شود؟!
• تعریف وکالت کاری در قانون چیست؟
• چند نوع وکالت کاری داریم؟
• حد و حدود وکالت کاری دقیقا به چه شکل مشخص می شود؟
• وکالت کاری بلاعزل چیست؟

 

در چه مواردی از وکالت کاری استفاده می شود؟!

امروزه با توسعه روابط کاری و اجتماعی و برای پیش بردن هرچه بهتر کارها نیاز است که یا وکالت کاری به کسی اعطا کنیم و یا برعکس از کسی وکالت کاری بگیریم.

مثلا در زمان سفر و یا دوری از محل کار و سکونت، کهولت سن و پیری، یا برای مراجعه به بانک‌ها و ادارات و سازمان‌های دولتی و عمومی مثل شهرداری و یا انجام فعالیت های اداری و مالیاتی نیاز پیدا می شود که از ظرفیت قانونی وکالت کاری استفاده کنیم.

همچنین، فرض کنید پس از فوت یک نفر، وراث متوفی بخواهند جهت انجام امور اداری و انحصار وراثت مربوط به ماترک وی اقدام نمایند. در اینجا می توان تصمیم گرفت که به یکی از وراث وکالت کاری داده و اعطاء اختیار کنند تا یک نفر به جای همه این پیگیری ها را انجام دهد.

تعریف وکالت کاری در قانون چیست؟

در ماده‌ی 656 قانون مدنی درباره وکالت آمده است:

وکالت عقدی است که به موجب آن یکی از طرفین طرف دیگر را برای انجام امری نایب خود می‌نماید.

پس اولا وکالت نیز مانند بیع، اجاره و غیره یک عقد (قرارداد) است و قراردادهای مختلف آثار مختلفی را در پی دارند.

اثر اصلی عقد وکالت کاری که در تعریف قانونی می‌بینید، نیابت است. بدین شکل که فردی (موکل) فرد دیگر را (وکیل) نایب خود در انجام کار قرار می‌دهد تا از طرف او اقدام نموده و کار را به نتیجه برساند.

مسلما مانند هر قراردادی، وکالت کاری هم نیازمند اعلام اراده‌ی هر دو طرف است و با اراده‌ی فقط وکیل یا فقط موکل ایجاد نمی‌شود. این مطلب در ماده 657 قانون مدنی نیز ذکر شده است.

البته خوب است بدانید که در اصل برای اعلام اراده، نیازی به وسیله‌ی خاصی نیست. در اصل بر خلاف تصور عموم مردم، وکالت کاری مانند هر عقد دیگری اصولا نیازی به امضاء سند عادی یا رسمی یا حضور شاهد و... ندارد.

در واقع  وکالت کاری صرفا با رضایت و توافق وکیل و موکل ایجاد می‌شود. البته در عمل برای این‌که بعدا امکان اثبات عقد باشد و از اختلافات و مشکلات احتمالی جلوگیری شود، امروزه وکالت کاری حتما به صورتی کتبی منعقد می‌شود و یک نسخه از آن در اختیار موکل و نسخه‌ی دیگر در اختیار وکیل قرار می‌گیرد.

مسئله مهم بعدی این است که هر چند قانونا سند عادی نیز برای اثبات وکالت کاری کفایت می کند، اما در رویه کنونی جامعه و به خاطر اطمینان از فعالیت ها، بسیاری از ادارات و مراجع، وکالت کاری منعقد شده با سند عادی را نمی‌پذیرند و فقط وکالت کاری که دفترخانه اسناد رسمی ثبت شده باشد را قبول می‌نمایند. (ماده‌ی 568 قانون مدنی).

چند نوع وکالت کاری داریم؟

مطابق قانون و رویه قضایی ۲ نوع وکالت کاری وجود دارد.

وکالت کاری مطلق یا تام

در این نوع وکالت نامه، شخصی را برای تمام امورمان وکیل می‌کنیم و این وکالت شامل امور اداری و مالی موکل می‌شود.

وکالت کاری مقید

این نوع وکالت نامه دقیق تر و محدودتر است، یعنی مورد وکالت، مشخص و معین است و وکیل باید فقط در همان مورد معین، عمل کند و اجازه انجام کاری خارج از چارچوب متن وکالت نامه را ندارد.

نکته بسیار مهم این است که در زمان تنظیم وکالت نامه کاری از هر نوعی که باشد، باید اسم تمام سازمان‌ها و ادارات مورد نظر برای انجام امور مختلف توسط وکیل را صراحتا ذکر کنیم. همچنین اگر وکالت کاری مقید است، باید دقیقا کارهایی که وکیل می تواند و باید انجام دهد قید شود

البته عموما در دفترخانه ها، متن های آماده شده‌ای برای این منظور وجود دارد، اما بهتر است متن وکالت نامه متناسب با شرایط خود شما و دقیقا طبق نظر شما تنظیم شود.

 

حد و حدود وکالت کاری دقیقا به چه شکل مشخص می شود؟

در رابطه با حدود وکالت کاری باید به ۲ ماده از قانون مدنی استناد کرد.

همانطور که گفته شد، طبق ماده ۶۶۳ قانون مدنی در مورد وکالت کاری:

وکیل نمی‌تواند عملی را که خارج از حدود وکالت است انجام دهد.

 همچنین در ماده ۶۶۱ قانون مدنی نیز آمده است.

در صورتی که وکالت به طور مطلق داده شده و قیدی در آن نیامده، مربوط به اداره اموال خواهد بود.

وکالت کاری بلاعزل چیست؟

وکالت بلاعزل کلا به وکالتی گفته می‌شود که موکل دیگر حق عزل وکیل و فسخ وکالت را ندارد.

یعنی وکالت ساده که در حقوق عقد جایز است با بلاعزل شدن در حکم عقد لازم می شود و دیگر طرفین نمی‌توانند آن را فسخ کند، به هم بزنند و یا آن را تغییر دهد.

علت اصلی استفاده از وکالت بلاعزل و درخواست آن از دفاتر اسناد رسمی به همین دلیل است؛ برای مثال زمانی که شخصی یک خودرو را از فردی خریداری می نماید اما به هر دلیل نمی‌تواند آن را به شکل رسمی انتقال سند بزند؛ باید وکیل (در اینجا خریدار) از موکل (یعنی فروشنده) در دفتر اسناد رسمی وکالت بلاعزل فروش بگیرد؛ تا بتواند پس از رفع موانع و در فرصت مناسب بدون نیاز حضور فروشنده اتومبیل، نسبت به انتقال سند رسمی آن اقدام نماید. با اخذ این وکالت، فروشنده دیگر نمی‌تواند عقد وکالت را فسخ یا وکیل را عزل نماید (اصطلاحا دبه کند!) و معامله در ثبات کامل صورت می گیرد. البته این وکالت که مثال زده شد بیشتر با نام وکالت فروش شناخته می شود. اما وکالت کاری بلاعزل هم همین شرایط را دارد.

در قانون  وکالت کاری بلاعزل در ماده ۶۷۹ قانون مدنی آمده که میگوید:

موکل می تواند هر وقت بخواهد وکیل را عزل کند مگر اینکه وکالت وکیل یا عدم عزل وکیل در ضمن عقد شرط شده باشد. در این حالت موکل دیگر حق عزل وکیل و فسخ وکالت را ندارد.

خوب است بدانید که وکالت کاری بلاعزل، ممکن است دردسرهایی داشته باشد که در مطلب جداگانه‌ای به آن می پردازیم.