مهمترین نکات قرارداد کار‌ بین کارفرما با کارمند و کارگر

دغدغه بسیاری از ما به عنوان کارمند و کارگر، امضای قرارداری شفاف، روشن و محکم با کارفرمایمان است. چراکه بسیار دیده شده که کارفرمایان از عدم آگاهی افراد نسبت با قانون و حق و حقوق قانونی شان، سوء استفاده کرده و قرارداد کاری عقد می نمایند که به هیچ وجه به نفع کارمند یا کارگر نیست. البته و متاسفانه گاهی اوقات هم پیش می آید که هیچ قراردادی بین کارمند و کارفرما امضا نمی شود.

در ادامه به بررسی قرارداد کار بین کارفرما و کارمند و یا کارگر پرداخته و مهمترین نکات آن را بررسی می کنیم.

قرارداد کار چیست؟

قرارداد کار و استخدام به قراردادی می‌گویند که بین یک شخص با یک یا چند شخص حقیقی یا حقوقی برای انجام کار و وظیفه‌ای در مدت زمانی معین نوشته می شود.

قراردادهای استخدام طبق قانون کار و به شکل حقوقی منعقد می‌ گردند. این نوع قراردادها با عناوین مختلفی مانند: قرارداد کار، قرارداد استخدام، قرارداد کار موقت، قرارداد کار دائم و… نوشته می‌شوند. البته توصیه می کنم برای رعایت اصول قراردادنویسی بهتر است قراردادها توسط یک کارشناس حقوقی بررسی شوند.

چه نکاتی را هنگام عقد قرارداد کار‌ باید رعایت کنیم؟

قبل از هرچیز به یاد داشته باشید که در صورتی‌ که با مسائل حقوقی آشنایی ندارید، حتماً قبل از امضای هر قرارداد کار، آن را به دقت مطالعه و بررسی نموده و در صورت وجود ابهام در بند و ماده‌ای، درباره آن سوال بپرسید. در اکثر قراردادهای کار، جملاتی وجود دارد که ممکن است برای افراد عادی مبهم باشد، از این رو از پرسیدن معنی عبارات و اصطلاحات حقوقی داخل قرارداد نترسید. قرارداد کار باید برای شما کاملا شفاف باشد.
در ادامه اما به نکات مهمی که باید در قرارداد کار رعایت شوند می پردازم.

موضوع قرارداد در قرارداد کار باید مشخص باشد

یکی از نکات مهم قرارداد کار‌، موضوع آن می‌باشد؛ در صورتی¬که دچار مشکل حقوقی شوید، در دادگاه اولین موردی که به آن توجه خواهد شد “موضوع قرارداد” است. پس باید در موضوع قرارداد، به صورت جامع و کامل توضیح دهید که در مدت قرارداد چه کاری را باید انجام دهید و کار شما دقیقاً چه می باشد؟

مدت زمان قرارداد در قرارداد کار باید معین شود

•    یکی از مهمترین بندهای قرارداد استخدامی “مدت زمان قرارداد” است. در صورتی¬ که قراردادتان دائمی است، باید این مورد در قرارداد مشخص شود.
•    قرارداد دائمی یا پیوسته به قراردادی می‌گویند که فقط زمانی تمام می‌شود که کارمند استعفا دهد و یا از کار خود با دلیل قابل قبول و مطابق قانون کار اخراج گردد.
•    در صورتی‌¬که قرارداد شما برای مدت خاصی حتی چند سال می‌باشد، باید تاریخ شروع کار و اتمام کار به دقت در قرارداد معین شود.

در قرارداد کار ذکر شود که کار با بیمه است یا نه

در قراردادهای استخدامی بین کارفرما و کارمند و کارگر باید ذکر شود که در مدت زمان استخدام، به شما بیمه تعلق می‌گیرد یا نه! این مورد می‌تواند در اختلافات حقوقی بر سر موضوع سابقه بیمه افراد بسیار تأثیرگذار باشد.

مبلغ قرارداد و پرداخت آن با جزییات در قرارداد کار نوشته شود

مسئله مهم بعدی این است که در زمان قرارداد استخدامی، به شما چقدر حقوق در چه تاریخی و به چه شکل پرداخت خواهد شد. باید تمام جزئیات پرداختی و دریافتی در قرارداد نوشته شود. حقوق شما در چه زمانی به حسابتان واریز می‌شود؟ به چه شماره حسابی؟ پرداخت به صورت ماهانه است یا هفتگی یا روزانه؟ و این¬که پاداش، حق اولاد، حق مأموریت و… برای شما محاسبه خواهد شد یا خیر! این موارد باید به صورت دقیق و جزء به جزء در قرارداد نوشته شود.

میزان مرخصی و تعطیلات در قرارداد کار معلوم باشد

بهتر است به این مورد نیز توجه شود. مدت زمان مرخصی و روزهای تعطیل و همچنین با حقوق یا بدون حقوق بودن مرخصی نیز در قرارداد کار ذکر شود.

تمدید قرارداد کار

در برخی موارد پس از پایان مدت زمان قرارداد، کارفرما علاقه مند است که همکاری خود را با کارمند یا کارگر ادامه دهد و قرارداد را تمدید نماید؛ این مورد می‌تواند در قرارداد معین شود که تمدید قرارداد می‌تواند کتبی یا شفاهی باشد و منع قانونی ندارد.

ذکر قوانین شرکت در قرارداد کار

هر شرکت و کارفرمایی قوانین و مقررات مخصوص به خود را دارد. پس در قرارداد کار این بند نیز باید اضافه شود.بهتر است تمام قوانین را با دقت مطالعه کنید تا دچار مسائل داخلی و اختلافات بیهوده با کارفرما نشوید.

نکات مهم هنگام تسویه حساب و خروج

این مورد نیز می‌تواند به نفع شما تمام شود، البته در صورتی¬‌که به آن توجه کنید! معمولا در قراردادهای کاری شما یک ماه فرصت خروج از شرکت را دارید و پس از خروج شما، شرکت نیز دو ماه فرصت دارد تا با شما تسویه حساب کامل کند؛ اما برخی شرکت‌ها این مدت زمان را اضافه می‌کنند که به نفع خودشان است و باید هنگام امضای قرارداد حواستان باشد.

یک نسخه از قرارداد کار باید به کارمند داده شود

قراردادها باید در حداقل در دو نسخه تهیه شوند. تمام نسخه‌ها به همراه برگه‌ها و پیوست‌ها به مهر و امضای هر دو طرف و دو شاهد برسند؛ یک نسخه از قرارداد نزد طرف اول (کارفرما) و یک نسخه نیز نزد طرف دوم (کارمند یا کارگر) می‌ماند. در صورتی¬که کارفرمایی قصد نگهداری هر دو نسخه را نزد خود داشت، به هیچ عنوان زیر بار نروید چون بعدا خیلی به ضررتان خواهد بود.

نکات قرارداد بین کارفرما و کارگر

برای شفاف شدن حقوق و تعهدات طرفین میان کارگر و کارفرما قراردادی منعقد می‌شود که به قرارداد کار معروف است و طبق تعریف ماده ۷ قانون کار:

"عبارت است از قرارداد کتبی یا شفاهی که به موجب آن کارگر در قبال دریافت حق‌السعی کاری را برای مدت موقت یا مدت غیر موقت برای کارفرما انجام می‌دهد."

قرارداد کار بین کارفرما و کارگر علاوه بر نکات مهم قرارداد کار‌ که در بالا ذکر شد، باید دارای موارد ذیل باشد
•        نوع کار یا حرفه‌ای که کارگر باید به آن اشتغال یابد.
•        حقوق یا مزد مبنا، امتیازات و عیدی و سنوات
•        ساعات کار، تعطیلات و مرخصی‌ها
•        محل انجام کار
•        تاریخ انعقاد قرارداد
•        مدت قرارداد (اگر کار برای مدت معین است)
•        موارد دیگری که عرف و عادت شغل یا محل کار لازم میداند.

قرارداد کار و استخدام یکی از مهم‌ترین قراردادهای حقوقی است که باید برای امضای آن دقت و هوشیاری کافی داشته باشید. البته بدون شک نکات مهم قرارداد کار‌ی ذکر شده در این مطلب، به صورت کامل و کافی نیست و صرفا اصلی ترین موارد را ذکر کردم؛ در نظر داشته باشید که باید در هنگام نگارش و عقد قراردادهای حقوقی، مسائل بسیار مهم دیگری را نیز مدنظر داشت و مهم است که حتما در هر مورد با کارشناس حقوقی مشورت و هفکری داشته باشید.